Y Bywgraffiadur Cymreig

ABADAM, ALICE (1856 - 1940), ymgyrchydd dros hawliau merched Ganwyd Alice Abadam yn Llundain ar 2 Ionawr 1856, yr ieuengaf o saith o blant Edward Abadam (gynt Adams, 1810-1875) a'i wraig Louisa (g. Taylor, 1828-1886). Magwyd Alice yn Neuadd Middleton yn Llanarthne, Sir Gaerfyrddin (ar safle Gerddi Botaneg Cymru heddiw), a brynwyd gan ei thad-cu ar ochr ei thad, Edward Hamlin Adams, yn 1824 pan ddychwelodd o Jamaica lle bu'r teulu'n berchen ar gaethweision
ABDUL-HAMID, SHEIKH (1900 - 1944), pensaer ac arweinydd Mwslemaidd muddiannau cyffredin Islam a Phrydain, i sefydlu Cymdeithas Cyfeillion y Byd Islamaidd yn 1944. Lansiwyd y gymdeithas newydd ar 13 Mehefin gyda chinio yng ngwesty'r Savoy yn Llundain dan nawdd Edward Turnour, Arglwydd Winterton. Roedd rhestr faith o bwysigion yn bresennol, gan gynnwys Llysgennad Twrci, yr Arglwyddes Willingdon (gweddw cyn-Raglaw India Marcwis Willingdon), a Leo Amery, yr Ysgrifennydd
ABRAHAM, WILLIAM (Mabon; 1842 - 1922), aelod seneddol a llywydd cyntaf Ffederasiwn Glowyr De Cymru Ganwyd 14 Mehefin 1842 yng Nghwmafan, pedwerydd mab Thomas a Mary Abraham. Addysgwyd ef yn Ysgol Genedlaethol Cwmafon. Bu am gyfnod yn weithiwr alcam ac yna'n lowr, gan ddechrau fel bachgen yn gwylio'r drws. Yn 1870 etholwyd ef yn gynrychiolydd y glowyr, a bu'n flaenllaw yn yr ymdrechion a wnaed i gael cytundeb i bennu cyflogau'r gweithwyr yn ôl prisiau a phroffidiau'r diwydiant. Ef oedd llywydd
ADAM 'de USK' (1352? - 1430), gwr o'r gyfraith arglwyddiaeth Powys, a oedd ar y pryd yn llaw Edward Charlton, gwr a gawsai arglwyddiaeth Usk pan briododd ei wraig gyntaf. Os hyn oedd ei wir amcan - ac y mae'n amlwg fod Owen Glyn Dwr yn mawr ddrwg-dybio gwrogaeth Adam - fe lwyddodd yn hynny, a bu'n byw am rai blynyddoedd, o dan nawdd Charlton, yn gaplan tlawd yn y Trallwng. Gorfu iddo ddisgwyl hyd fis Mawrth 1411 am bardwn brenhinol llawn a'i gollyngodd yn
ADDA FRAS (1240? - 1320?), bardd a brudiwr o fri Yn ôl Dr. John Davies a Thomas Stephens, blodeuai tua 1240. Cyfeirir ato yn Peniarth MS 94 (26), a Llanstephan MS. 119 (82) fel gwr yn byw tua 1038, ac yn cydoesi â Goronwy Ddu o Fôn. Ond yn G. P. Jones, Anglesey Court Rolls, 1346, tt. 37 a 39, ceir sôn am 'the son of Adda Fras', a 'the suit of Goronwy Ddu, attorney for the community of the Township of Porthgir.' Yn Dafydd ap Gwilym a'i gyfoeswyr
ALBAN, Syr FREDERICK JOHN (1882 - 1965), cyfrifydd a gweinyddwr. Institute of Chartered Accountants (F.C.A.). Bu'n gyfrifydd i Fwrdd Dŵr Unedig Pontypridd a'r Rhondda am ddwy flynedd. Daeth i sylw Thomas Jones a welodd ei werth i'r Comisiwn Yswiriant Cenedlaethol Cymreig (rhagflaenydd y Bwrdd Iechyd) ac yn 1912 gwnaethpwyd ef yn ddirprwy gyfrifydd i'r corff, swydd a roes heibio yn 1916 er mwyn bod yn rheolwr ac ysgrifennydd cyffredinol i'r Gymdeithas Genedlaethol
ALIS ferch Gruffudd ab Ieuan ap Llywelyn Fychan (c. 1520), prydyddes Llanelwy, Thomas Llwyd y Faenol (bu farw 1602), William Llwyd, M.A., rheithor Llanrhaeadr-ym-Mochnant, Llanfechain, a Llanwrin, 1590-1600, a chanon yn Llanelwy, 1587-1600, ac Edward Llwyd (bu farw 1639), proctor yn Llanelwy. Ychydig o waith prydyddol Alis ferch Gruffudd a gadwyd - cyfresi o englynion ar y math o ŵr a fynnai, a'i barn am ailbriodas ei thad yn ei hen ddyddiau, a chywydd cymod rhwng Grigor
ALLCHURCH, IVOR JOHN (1929 - 1997), pêl-droediwr . Daeth uchafbwynt ei yrfa ryngwladol yn 1958 yn rowndiau terfynol Cwpan y Byd yn Sweden, pan sgoriodd Allchurch ddwy gôl allweddol wrth i Gymru gyrraedd rownd yr wyth olaf, cyn cael eu curo gan Brazil, enillwyr y gystadleuaeth yn y pen draw. Priododd Esme Thomas o Abertawe ar 13 Mehefin 1953. Bu iddynt ddau fab, John Stephen Allchurch (ganwyd 1954) a David Ivor Allchurch (ganwyd 1961). Ymddangosodd
ALLEN, JAMES (1802 - 1897), deon Tyddewi a hynafiaethydd gorff yr eglwys, un o'r darnau croes, llyfrgell capel S. Thomas, y trysordy, a nennau capel yr esgob Vaughan a'r is-gapelau). Bu farw 25 Mehefin 1897.
teulu ALLGOOD mynwent y Crynwyr ym Mhontymoel. Ei fab, EDWARD ALLGOOD I (1681 - 1763), oedd prif oruchwyliwr John Hanbury yn y gwaith haearn, ond gwnaeth hefyd welliannau pwysig mewn japanio; bu farw 9 Ionawr 1763 ac fe'i claddwyd ym mynwent eglwys Llanfrechfa. Cyn ei farwolaeth pasiodd y gwaith lacar i ddwylaw dau o'i feibion. Gwnaeth yr hynaf ohonynt, THOMAS ALLGOOD II (ganwyd tua 1707), welliannau pellach (tua
teulu ALMER Almer, Pant Iocyn, i adeiladu Pant Iocyn heb fod ymhell i ffwrdd. Daeth y teulu'n bwysig yng ngwleidyddiaeth swydd Ddinbych ar ôl pasio Deddfau'r Uno. Bu EDWARD ALMER, ŵyr y John Almer cyntaf, yn siryf yn 1554, ac fe'i hetholwyd yn farchog y sir yn 1555; Edward Almer arall, y mae'n debyg, oedd siryf 1571. Dilynodd WILLIAM ALMER ei dad yn y Senedd yn 1572. Bu teyrngarwch crefyddol y teulu yn ansicr hyd cyn belled â
ANIAN (bu farw 1306?), esgob Bangor yn tystio iddo dderbyn maenorau yn rhodd am iddo fedyddio plentyn Edward I yng Nghaernarfon. Bu'r ugain mlynedd a oedd yn weddill iddo o'i oes yn ddiddigwyddiad. Ym mis Gorffennaf 1291 cynhaliodd synod o glerigwyr ei esgobaeth yn eglwys Llanfair Garthbrannan, h.y. hen eglwys y Santes Fair, ychydig i'r gogledd o'r eglwys gadeiriol. Mynegir hyn ar ddalen wag yn llyfr gwasanaethau (sef 'Pontifical

Canlyniadau chwilio

1 - 12 of 2431 for "edward thomas"